Gymnadenia conopsea

(Linnaeus) R. Brown (1753)

Κείμενα: Σπύρος Τσιφτσής, Φωτογραφίες: Σπύρος Τσιφτσής, Ζήσης Αντωνόπουλος

Κατανομή:

Στην ηπειρωτική χώρα με νοτιότερο όριο εξάπλωσης τη Στερεά Ελλάδα και λίγες τοποθεσίες στη βόρεια Πελοπόννησο. Σα αφθονία στα υποαλπικά και αλπικά λιβάδια των περισσότερων βουνών της βόρειας χώρας.

Πολύμορφο είδος των βορείων και εύκρατων περιοχών της Ευρασίας (προς ανατολάς μέχρι την Κίνα), σε ορεινές θέσεις σε νοτιότερες ζώνες. Διάσπαρτο και συχνά σε αφθονία.

Περιγραφή:

Φυτό λεπτό, ύψους 20-60(-80) cm.

Φύλλα 5-12, πράσινα (μερικές φορές γλαυκωπά), γραμμοειδώς λογχοειδή, με αυλάκωση, τα 2-5 κατώτερα, αμβλυκόρυφα, σε πυκνή διάταξη, 6-25x0,5-4, τα ανώτερα, οξυκόρυφα, βρακτιόμορφα.

Ταξιανθία πυκνή, 5-25 cm, κυλινδρική με 20-80 άνθη. Βράκτια γραμμοειδή, συχνά με ιώδεις αποχρώσεις, ισομήκη της ωοθήκης. Άνθη ζωηρά ιωδοροδόχρωμα, ιώδη, σπανίως ωχρορόδοχρωμα ή λευκά, συνήθως με ευχάριστη οσμή. Σέπαλα 4-7 mm, ωοειδή, αμβλυκόρυφα. Πέταλα βραχύτερα πιο ασύμμετρα, συγκλίνοντα (με το ραχιαίο σέπαλο σχηματίζουν ένα θόλο). Γλωσσάριο 3,5-6 mm, τρίλοβο, συχνά με λευκό κέντρο. Οι πλευρικοί λοβοί ± ισομήκεις του κεντρικού, τριγωνικού λοβού. Πλήκτρο 10-20 mm (1,5-2 φορές του μήκους της ωοθήκης), νηματοειδές, τοξοειδές προς τα κάτω, οξυκόρυφο, σπάνια αμβλυκόρυφο.

Βιότοπος:

Σε ηλιαζόμενες, σε ξηρά μέχρι ελώδη, ασβεστούχα εδάφη, σε ποολίβαδα, ελώδεις κοιλότητες, σε υψόμετρα μέχρι 2.800 m.

Εποχή άνθησης:

μέσα Ιουνίου - μέσα Αυγούστου.

Text: Spyros Tsiftsis, Photos: Spyros Tsiftsis, Zissis Antonopoulos

Distribution:

Widespread in mainland Greece, its southern limit at Sterea Ellada and very few locations at northern Peloponnisos. In abundance in subalpine and alpine meadows of most northern mountains of the country.
Diverse species of northern and temperate regions of Eurasia (eastward to China), in the mountainous areas in southern zones. Scattered and often in abundance.

Description:

Thin plant, with height varying from 20 to 60 (-80) cm.
Leaves 5-12, linear - lanceolate, with a groove; the 2-5 inferior wide tipped, densely packed, 6-25 x 0,5-4, the upper ones acuminate, pointed, bract-like.
Inflorescence dense, 5-25 cm, cylindrical with 20-80 flowers. Bracts linear, often with violet hues, equaling the length of the ovary. Purplish vivid flowers, violet, rarely pale or white, usually with a pleasant odor. Sepals 4-7 mm, ovate, wide tipped. Petals shorter more asymmetric, convergent (with the dorsal sepals forming a dome). Lip 3,5-6 mm, trilobed, often with white center. The side lobes ± equal length of the central, triangular lobe. Spur 10-20 mm (1,5-2 times the length of the ovary), filamentous, arch downward, pointed, rarely with a wide tip.

Habitat:

In sunny locations, dry to swampy, calcareous soils, grasslands, marshy hollows, altitudes up to 2.800 m.

Flowering time:

Mid June to mid August.

Φαλακρό 3-7-2007 (Σπύρος Τσιφτσής)

Falakro, 3-7-2007 (Spyros Tsiftsis)

Σμόλικας 26-6-2010
Smolikas mt, 26-6-2010

Φαλακρό 15-7-2006
Falakro mt, 15-7-2006

BAUMANN, H., KÜNKELE, S. & R. LORENZ (2006): Die Orchideen Europas mit angrenzenden Gebieten. Ulmer Verlag, Stuttgart.
DELFORGE, P. (2006): Orchids of Europe, north Africa and the Middle East, 3rd edn. A and C Black Publishers Ltd, London.